"Białe noce" F. Dostojewski

Fiodor Dostojewski to jeden z najbardziej znanych rosyjskich pisarzy. Żył w XIX w. Uważany za mistrza prozy psychologicznej. Początkowo zarabiał jako tłumacz. Jednym z jego najważniejszych dzieł jest "Zbrodnia i kara" omawiana w szkołach średnich jako lektura obowiązkowa. Poza tą książką równie istotne są takie utwory, jak: "Bracia Karamazow", "Biedni ludzie", "Idiota". Wywarł ogromny wpływ na literaturę światową.

"Białe noce" to opowiadanie, którego treść obejmuje historię samotnego człowieka - marzyciela, który, gdy go poznajemy, ratuje od napaści piękną dziewczynę - Nastieńkę. Jak się okazuje dla owego marzyciela, a zarazem narratora utworu, jest to pierwsze bliższe spotkanie z kobietą. Bohaterów zaczyna łączyć pewna więź. Opowiadają historie swojego życia, spędzają ze sobą dużo czasu. Nastieńka nakazuje nowo poznanemu mężczyźnie, by był daleki od zakochania się w niej, opowiadając później o swojej miłości do pewnego Lokatora, na którego powrót czeka od roku. 

Zakończenie utworu, jak to u Dostojewskiego jest bardzo zadowalające. Nieprzeciętne, dość zaskakujące. Czyli takie, jakiego czytelnik oczekuje od pisarza. Za to duży plus.

A za co minus? Otóż moim zdaniem owo opowiadanie jest troszkę nieudane. Coś mi w nim po prostu nie pasuje. Taki zbyt sentymentalny klimat. Taki troszkę usypiający chwilami. Jakby bohaterowie wołali wciąż: "och, niech pan zostanie", "och, niech pani posłucha"... Niby znana z życia scena, bo i w obecnych czasach ta historia jest aktualna, takie dialogi towarzyszą człowiekowi (no dobra, może w troszkę innej formie), lecz nieco to drażni. Tak subtelnie, to prawda, ale jednak. 

Dostojewski w sumie i tak zapowiada, że jest to utwór sentymentalny, już samym podtytułem, więc nie powinnam mieć zastrzeżeń, prawda? A jednak, nie do końca mnie te dialogi przekonały, były takie sztuczne. 

Opowiadanie prezentuje dość tragiczną historię Nastieńki. To, jak wychowuje się u babci po stracie rodziców, jak siedzi z przypiętą szpilką do jej sukni. Bohaterka chciała uciec, lecz brakło jej odwagi. I nagle pojawia się on - tajemniczy Lokator. 

Utwór niesie w sobie głębokie przesłanie, któremu trzeba się naprawdę dobrze przyjrzeć. Gdybym je tu opisała, musiałabym podać zakończenie utworu, a tego zawsze się wystrzegam. Pozostaje mi jedynie zachęcić Was do zapoznania się z tym dziełem we własnym zakresie. Mogę jedynie powiedzieć, że Dostojewski przedstawił marzyciela, który żyje w swoim własnym świecie iluzji. Czytelnik zatem poznaje jakie skutki to ze sobą niesie.

Odbiór książki w formie audiobooka nawet mi się podobał. Co prawda najlepszej jakości słuchanie to nie było, ale w końcu pan Alber-Siemieniak zmarł ponad 40 lat temu, więc i tak było naprawdę dobrze. Intonacja głosowa idealnie pasowała, tak sentymentalnie to wszystko brzmiało. Momentami dało się słyszeć takie "zacinki", jakieś szuranie w tle (raz nawet się wystraszyłam), ale były to dość rzadkie przypadki. Przyjemnie się siedziało i słuchało. Przy prasowaniu to chyba nawet najlepiej ;)